İnformasiya əldə etmək hüququ ilə bağlı daha bir qəbuledilməzlik qərarı

Xəbərlər

Noyabrın 9-da Avropa İnsan Haqları Məhkəməsi Azərbaycandan göndərilmiş bir sıra şikayətlərlə bağlı qərarlarını elan edib. 

Həmin qərarlardan biri də “İqtisadi Təşəbbüslərə Yardım İctimai Birliyi Azərbaycana qarşı” işi ilə əlaqədardır. 

Ərizəçi təşkilat informasiya əldə etmək və ədalətli məhkəmə araşdırması hüququnun pozuntusundan şikayət edib (Konvensiyanın 10 və 6-cı maddələri). 

“Tribunat” həmin qərarın qısa məzmununu təqdim edir. 

İŞİN HALLARI

Şikayət ərizəçi təşkilatın dövlət tərəfindən saxlanılan, ictimai maraq kəsb edən məlumatlara çıxışının pozuntusu və bununla bağlı mülki prosesdə ədalətli məhkəmə araşdırması hüququ ilə əlaqədardır.

28 aprel 2010-cu ildə ərizəçi təşkilat Nazirlər Kabinetindən Dövlət əsaslı vəsait qoyuluşlarına aid 28 yanvar 2010-cu il tarixli 19 nömrəli Sərəncamın surətini tələb edib.

  Bu Sərəncam qüvvəyə mindiyi gün Ədliyyə Nazirliyinin qanunvericilik məlumat bazasında (e-qanun.az) dərc edilib. Cavab almayan ərizəçi təşkilat “İnformasiya əldə etmək haqqında” Qanuna istinad edərək iddia qaldırıb. İddia Səbail Rayon Məhkəməsi və Bakı Apellyasiya Məhkəməsi tərəfindən təmin edilməyib.

25 yanvar 2011-ci ildə Ali Məhkəmə bu qərarları qüvvədə saxlayıb.

Ərizəçi təşkilat Konvensiyanın 10-cu maddəsinə əsasən şikayət edib ki, sorğu edilən məlumatı təqdim etməkdən imtina informasiya əldə etmək hüququnun pozuntusuna bərabərdir. Daha sonra ərizəçi 6-cı maddəyə əsasən iddia edib ki, onun məhkəməyə müraciət etmək və əsaslandırılmış qərar qəbul edilmək hüququ pozulub.

MƏHKƏMƏNİN QİYMƏTLƏNDİRMƏSİ

Kommunikasiya zamanı Hökumət xüsusilə qeyd edib ki, müvafiq Sərəncam Ədliyyə Nazirliyi tərəfindən saxlanılan onlayn qanunvericilik bazasında ictimaiyyət üçün açıqdır. Ərizəçi təşkilat Hökumətin etirazını qəbul etməyib.

Müvafiq presedent hüququ üçün Məhkəmə “Magyar Helsinki Bizottság Macarıstana qarşı” ([GC], № 18030/11, §§ 156-70, 8 noyabr 2016-cı il) və “Mikiaşvili və başqaları Gürcüstana qarşı” ((dek.), № 18865/11 və 51865/11, § 55, 19 yanvar 2021-ci il) işlərinə istinad edib.

Məhkəmə ərizəçi təşkilatın Ədliyyə Nazirliyinin rəsmi elektron məlumat bazasında internetdə açıq olan sənəd olan Sərəncamla bağlı sorğusunu qəbul etməkdə çətinlik çəkdiyini bildirib və formalist yanaşma tələb edən ictimai maraq doğuran bir məsələ olduğunu qeyd edib. Ərizəçi təşkilat sorğusunun məqsədini əsaslı şəkildə izah etməyib, onun bu açıq məlumatı əldə etməsinə mane ola biləcək hər hansı arqumenti və ya məlumat əldə etmək hüququnun həyata keçirilməsinə mane ola biləcək hər hansı digər çətinliyi qeyd etməyib. Məhkəmə bildirib ki, tələb olunan məlumatın nə ictimai maraq kəsb edən məsələlərlə bağlı hər hansı həqiqi araşdırma aparmaq məqsədi daşıması, nə də davam etmək üçün fərdi cavab tələb olunması məqsədi müəyyən edilə bilməz. Beləliklə, ərizəçi təşkilatın məlumat əldə etmək hüququna heç bir məhdudiyyət qoyulmayıb. Məhkəmə  şikayəti Konvensiyanın 35-ci maddəsinin 3-cü bəndinin (a) və 4-cü bəndinə uyğun olaraq, Konvensiyanın 10-cu maddəsi ilə bir araya sığmayan material kimi qəbul edilməz hesab edib.

Konvensiyanın 6-cı maddəsinin 1-ci bəndi ilə bağlı şikayətlə əlaqədər isə Məhkəmə bildirib ki, hətta bu müddəanın tətbiq oluna biləcəyini fərz etsək belə, yerli məhkəmələrin qərarlarının məhkəmə araşdırmalarının ədalətliliyinə zərər vuracaq qədər özbaşına və ya açıq-aşkar əsassız olduğu və ya “ədalətin inkarı” ilə nəticələndiyi sübuta yetirilməyib. Belə şəraitdə bu şikayət “dördüncü instansiya” xarakteri daşıyır (Namazlı Azərbaycana qarşı (kk.), № 28203/10, § 45, 7 iyun 2022-ci il) və 35-ci maddənin 3-cü bəndinə uyğun olaraq qəbul edilməz elan edilməlidir.

Qərarla daha ətraflı bu linkdən tanış olun. 

Onu da bildirək ki, Strasburq Məhkəməsi son vaxtlar Azərbaycandan göndərilmiş informasiya əldə etmək hüququnun pozuntusuna dair şikayətləri əsasən qəbuledilməz elan edir. Bundan əvvəl oxşar “Mehtiyev Azərbaycana qarşı”, “Namazlı Azərbaycana qarşı” şikayətləri də qəbuledilməz elan edilib.